ایستایی فرهنگی!

بسیاری از چیزهایی که ما به عنوان فرهنگ و رسوم می شناسیم در طول سالیان و براساس نیاز ایجاد، تکمیل یا تغییر کرده اند اما آنچه در نهایت بوجود آمده است الزاماً نسخه ای بی عیب نیست. خانه ای را فرض کنید که ابتدا برای سکونت ساده خانواده ای کوچک در سالیان پیش ایجاد شده و بعد با افزایش جمعیت خانواده و افرادی با سن های مختلف و همچنین پیشرفت فناوری تغییراتی در آن ایجاد شده و مثلا اتاقهایی به آن اضافه شده است آنچه در نهایت بوجود آمده است اگرچه تا حدودی جوابگوی نیاز خانواده امروزی است اما قاعدتاً با خانه ای که براساس نیاز امروز و با توجه به علم معماری امروز ساخته شده است متفاوت بوده و در واقع ضعیف تر است. حال برگردیم به فرهنگ و جیزهایی مثل زبان، خط، تقویم، واحدهای اندازه گیری و... بسیاری از این اجزاء فرهنگی در هر کشوری سابقه تاریخی دارد و در طول سالیان هم تغییر کرده یا تکمیل شده است اما کافیست در بسیاری از کشورها نگاهی فنی تر به آنها داشته باشیم و خواهیم دید که بسیاری از آنها عیوبی دارند که قابل برطرف شدن است اما تغییر و تحول در آن یا تابو است و ایستایی قدرتمندی برای حفظ و عدم تغییر آن مشاهده می شود. برای مثال خط را در نظر بگیرید کشورهایی در آسیا هستند که چند سال از آموزش کودکان خود را تنها صرف آموزش الفبای زبان و خط می کنند در حالیکه در برخی کشورها این قضیه تنها چند ماه طول می کشد. در مثالی دیگر تقویم میلادی را در نظر بگیرید که براساس یک واقعه تاریخی نا دقیق و احتمال بسیار زیاد اشتباه شکل گرفته است و همچنان ادامه دارد و یا واحد اندازه گیری در برخی کشورها تقریبا هر چیزی است جز یک واحد علمی. حتی در پویاترین زبانها (مانند زبان انگلیسی) اشکالات یا ابهامات یا موارد غیرضروری متعددی وجود دارد که باعث پیچیدگی بیشتر آن می شود اما اراده چندانی برای تغییر دیده نمی شود.

البته تغییرات ساده نیست و در ساده ترین حالت هزینه نقدی قابل توجهی خواهد داشت اما به نظر میرسد چیزی که باعث عدم تغییر می شود این هزینه های نقدی نیست و بلکه افتخار به گذشته تاریخی یا آن چیزی شبیه حفظ ارتباط با آثار گذشته است و مثلاً دولتها یا مردم ترجیح میدهند به جای تبدیل آثار گذشتگان به خطی جدید سالها وقت خود و فرزندان و نسلهای بعد را صرف آموزش و ادامه استفاده از خط قدیمی کنند.

در نهایت چیزی که امروز بسیاری از فرهنگها نیاز دارند پذیرش هزینه تغییر و نوسازی اجزاء فرهنگی بر مبنای اصول و علم روز و بدور از تعصب تاریخی است.

نمناک ترین سایت ایرانی...