تاریخچه دستگاه جوجه کشی در ۲۰۰۰ سال پیش

آشنایی با تاریخچه دستگاه جوجه کشی در مصر باستان

تاریخچه دستگاه جوجه کشی و پیدایش آن به حدود ۲۰۰۰ سال پیش مربوط می شود، دستگاه هایی متشکل از کوره های آتشین که دستگاه ها و ماشین­های جوجه کشی امروزی، همگی از کوره های جوجه کشی هزاران سال پیش الهام گرفته اند و این نشان می دهد که جوجه کشی از دیرباز مورد توجه انسانها بوده و هست. 

ویژگی دستگاه جوجه کشی در مصر باستان

کوره های جوجه کشی مصر شگفت انگیزتر از اهرام ثلاثه بنظر می رسند. در روستاهای مصر هنوز از سیستم جوجه کشی ۲۰۰۰ سال پیش استفاده می شود. کشاورزان هنوز هم از همان روش های کاربردی ۲۰۰۰ سال پیش استفاده می کنند. جنبه های بسیاری از فرهنگ مصریان، مثل ریاضیات، ساخت کاغذ پاپیروس، هنر و روش جوجه کشی، یونانیان باستان را تحت تأثیر قرار داد. ارسطو اولین کسی بود که آخرین نوآوری را بیان کرد و نوشت: در کشور مصر، تخم ها “به طور خودبخودی با دفن شدن در انبوهی از فضولات حیوانات تبدیل به جوجه می شوند.” ۲۰۰ سال بعد تاریخدان دیودروس سایکلوس، روش جوجه کشی مصریان را شگفت انگیز خواند.

او در کتاب “تاریخچه کتابخانه” خود که مجموعه­ای از چهل کتاب تاریخی است، نوشت: واقعیت حیرت انگیز این است که، به دلیل اهمیت استفاده غیرمعمول آنها، [در مصر] مردانی که مسئول پرورش مرغ و غازها هستند، علاوه بر اینکه آنها را با روش­های طبیعی شناخته شده برای همه بشر، پرورش می دهند؛ با دستان خود و با یک مهارت عرفانی خاص غیرقابل وصف، نیز اینکار را انجام می دهند. ارسطو و دیودوروس به دستگاه های جوجه کشی مصریان اشاره کرده اند، کوره­ای گلی با یک سیستم مبتکرانه كه به منظور ایجاد شرایط جوجه کشی، در زیر مرغ تخم گذار طراحی شده بود.

با وجود گرمای زیاد، رطوبت و چرخش دوره ­ای تخم مرغ، یک کوره جوجه کشی قادر است ۴۵۰۰ تخم بارور شده را طی دو تا سه هفته به جوجه تبدیل کند؛ حجمی که بیگانگان را قرن هاست تحت تاثیر قرار داده است. مسافران غربی در نوشته های خود مدام از دستوالعمل های شگفت انگیز مصریان یاد می کنند.

بازدید از دستگاه ­های جوجه کشی مصر باستان

در سال ۱۷۵۰، آنتوان فرهولو دی رئومور، حشره شناس فرانسوی، از دستگاه جوجه کشی بازدید كرد و اظهار داشت كه “مصر باید بیشتر از اهرام ثلاثه اش، به آنها افتخار کند.”

نقاشی های دیواری مصریان باستان بیشتر نقاشی غذا است. تا قرن چهارم قبل از میلاد، مرغ به وعده­های غذایی مصریان تبدیل نشده بود. با توجه به تاریخ دور و دراز مصر، دستگاه جوجه کشی کمی دیر اختراع شد. به گفته سلیما اکرام، استاد مصرشناسی دانشگاه آمریکایی در قاهره، مرغ ها پرنده ی بومی دره نیل نبودند. آنها احتمالاً از آسیا – جایی که ۱۰ هزار سال پیش مرغ های وحشی، اهلی شدند- از طریق بین النهرین یا کشتی های تجاری که به سمت آفریقای شرقی حرکت می کردند، به اینجا آمده باشند. اکرام می گوید، گوشت مرغ در دوران سلطنت بطلمیوس، که از سال ۳۲۳ تا ۳۰ قبل از میلاد به طول انجامید، جز اصلی وعده­های غذایی مصریان شد. برای تأمین مرتب گوشت مرغ، مصریان اولین دستگاه های جوجه کشی را ساختند.

ظاهر بسیاری از دستگاه های جوجه کشی شبیه به نسخه های کوچکتر و گردتر اهرام بود. آنها روی پایه های آجری مستطیل شکل قرار می گرفتند و دودکش هایی مخروطی شکل با دهانه گرد در قسمت بالا داشتند. با توجه به اینکه مرغ تخم گذار می تواند در یک دوره تنها ۱۵ تخم را بارور کند؛ بنابراین گذاشتن هزاران تخم در یک کوره مجزا، کار چشمگیری بود. دستگاه جوجه کشی به این معنی است که مرغ ها می توانند زمان بیشتری را برای تخم گذاری صرف کنند.

نحوه کار دستگاه جوجه کشی مصریان

مشخص نیست که کارگران دقیقا چطور با کوره جوجه کشی کار می کردند. به گفته برخی از محققان، مصریان با کوره های جوجه کشی مرموزانه کار میکردند. امکان دارد مسافران هنگام توضیح کار آنها، بیشتر روی تصورات خود تکیه کنند نه واقعیت هایی که مشاهده می کنند. سایمون فیتزسایمون، راهب ایرلندی کوره ها را به صورت ماورالطبیعه بیان کرد. فیتزسایمون از مصر، به عنوان بخشی از زیارت حماسی که او را از ایرلند به سرزمین مقدس در اوایل قرن چهاردهم برد، بازدید کرد. او اینگونه کوره های جوجه کشی را شرح می دهد:

“همچنین در قاهره، خانه­ ای باریک و طویلی، خارج از دروازه و تقریبا در سمت راست وجود دارد که بدون استفاده از مرغ و خروس، با آتش جوجه ها را از تخم مرغ تولید می کنند  و تعداد آنها آنقدر زیاد است که قابل شمارش نیستند.” با توجه به اینکه تخم ها توسط خروس ها بارور می شوند، فیتزسایمون در خوانندگان این تصور را بوجود آورد، که مرغ ها را می توان “با آتش تولید کرد”.

بعدها در یکی از پرطرفدارترین سفرنامه های قرون وسطی، “سفرهای آقای جان ماندویل”، توضیحاتی درباره “کوره هایی” که جوجه تولید می کنند، آورده شد که بر جذابیت آنها افزود. به گفته­ سینتیا رزور، استاد مطالعات اجتماعی دانشگاه کنتاکی شرقی- کسی که بروی گزارشات کوره های جوجه کشی مصریان مطالعه میکرده- نویسندگان غربی با مشاهدات جهانی خود، برای معنا دادن به دستگاه­های جوجه کشی برنامه ریزی کردند. او می گوید: یک راهب قرون وسطایی به دنبال معجزه بود و آن را پیدا کرد.

اولین گفته ­های معتبر درباره تاریخچه دستگاه جوجه کشی

در عصر روشنگری بود که اروپایی ها اولین توضیحات معتبر را در مورد ماشین های جوجه کشی مصریان و تاریخچه دستگاه جوجه کشی  ارائه دادند. در سال ۱۷۵۰، رئومور به مصر سفر کرد و مجوز رفتن به درون کوره های “افسانه ای” را دریافت کرد. او بطور مفصل آنچه را که دید، نوشت. براساس گفته های رئومور، کوره ها از دو بال متقارن که توسط یک راهروی مرکزی جدا شده اند، ساخته شده­اند؛ و هر بال شامل پنج مجموعه اتاق دو ردیفه است.

تخم های بارور شده در قسمت پایینی اتاقک ها قرار می گیرند و از طریق آتش موجود در طبقه بالایی اتاقک ها گرم می شوند. ارسطو نوشته بود كه تخم ها پس از دفن شدن در مدفوع تبدیل به جوجه می شوند. در واقع کلید پروسه جوجه کشی، مدفوع بوده است، اما­ از روشی که فیلسوف یونانی فکر میکرد،استفاده نمی شد. در دره­ نیمه خشک نیل، استفاده از کود حیوانی راحتتر از چوب بود، بنابراین برای گرم کردن تخم ها از کود حیوانی به عنوان سوخت استفاده می کردند.

چند اتاق به عنوان اسکان برای کارگران که در کوره ها جوجه تولید می کردند، استفاده می شد. وظیفه اصلی آنها نظارت بر آتش و چرخاندن مرتب تخم ها بود که اساس تولید جوجه است. به گفته فیلیپ جی کلوئر، استادیار تدریس علوم حیوانات در دانشگاه ایالتی پنسیلوانیا، چرخاندن تخم ها مانع از اتصال جنین به غشای پوسته می شود، که می تواند منجر به ناهنجاری در جوجه های متولد شده شود.

دستگاه جوجه کشی، مرغ را از گرم کردن تخم های خود خلاص می کند

در جوجه کشی دانستن اینکه چه موقع پروژه ی رشد جنین را متوقف کنید، کلید اصلی است. در روزهای آخر جوجه کشی، جنین­ها به اندازه کافی گرما­ی داخلی برای بیرون آمدن از تخم ایجاد می کنند. بنابراین، گرما­ی بیش از حد خارجی می تواند باعث تولد زودرس شود. مرغ­ها بطور غریزی دمای تخم ها را با بدن خود حس می کنند. همین کار را کارگران پرورش جوجه می کردند. رئومور توضیح داد، كه چطور كارگران تخم مرغ را با دقت بین انگشتان خود نگه می دارند و آن را به آرامی روی پلك­های خود، که از حساس ترین قسمت های بدن انسان هستند، می گذارند.

با تقلید از مرغ تخم گذار، مصریان می توانند در طول سال تخم ها را تبدیل به جوجه کنند. برعکس، کشاورزان اروپایی تنها در فصل بهار و تابستان می توانند جوجه کشی کنند، زیرا مرغ ها نمی توانند در ماه های سردتر تخم ­ها را به خوبی گرم کنند. رئومور هنگام بازگشت به فرانسه، سعی کرد تا روش خلاقانه مصریان را تکرار کند. اما به دلیل آب و هوا بسیار سرد اروپا، دستگاه های جوجه کشی برای تولید جوجه به حرارت و سوخت بیشتری نیاز داشتند.

او نتوانست راه حل مقرون به صرفه ای پیدا کند. بعد از مرگ او، دیگر دانشمندان این چالش را ادامه دادند. تا اینکه در سال ۱۸۹۷، کشاورز کانادایی لیمان بایس، دستگاه جوجه کشی لامپ زغال را، که در آن از یک تنظیم کننده­ الکتریکی برای ثابت نگه داشتن دما استفاده کرده بود، ساخت. اختراع بایس خیلی زود توسعه یافت و سرانجام شهر پتالوما، کالیفرنیا، به “پایتخت مرغ جهان” تبدیل شد.

استفاده از لامپ بنزینی در دستگاه جوجه کشی

با اختراع دستگاه جوجه کشی برقی، جذابیت کوره های مصریان کمرنگ تر شد. بیشتر کارشناسان مرغ معاصر معتقد بودند، که کوره ها خیلی وقت پیش از بین رفته اند. اما در سال ۲۰۰۶، تیمی از متخصصان سازمان غذا و کشاورزی متوجه شدند که کوره های جوجه کشی مصریان هنوز جوجه تولید می کند. کارگران همان روش هایی را که ۲۰۰۰ سال بکار می بردند، را دنبال می کنند. اولاف سایم، یک کارشناس دام که با سازمان غذا و کشاورزی برای بررسی مزارع همکاری می کند، می گوید: “ما در حال بررسی خطرات آنفولانزای مرغی در مزارع بودیم که متوجه شدیم، در سه استان، مردم محلی هنوز از سیستم جوجه کشی باستانی استفاده می کنند.”

او می گوید، همانطور که در گزارش بررسی سازمان غذا و کشاورزی بیان شده است، کوره های جوجه کشی معاصر بسیار شبیه به کوره های قبلی هستند. هنوز هم دو بال دارند که توسط یک راهرو از هم جدا شده اند و هر بال اتاقک های دو طبقه ای دارد. همانطور که رئومور گفته بود. با وجود دماسنج ها، کارگران هنوز هم برای تشخیص دمای تخم ها، آنها را روی پلک هایشان می گذارند. تنها تفاوتشان این است که امروزه از لامپ های بنزینی بجای کود حیوانات به عنوان منبع گرما استفاده می شود. با وجود این تغییر، وجود این کوره ها، آن هم در مقیاس بزرگ، برای من شگفت انگیز بود. رئومور در گزارش خود در سال ۱۷۵۰، بیان کرد که کارگران اکثرا اهل شهر برمه، در جلگه نیل بودند. دقیقا همان شهری که، سازمان غذا و کشاورزی بیشترین تعداد دستگاه های جوجه کشی سنتی را ثبت کرد، البته الان به آنجا شهر برما گفته می شود.

کارکردن حدود ۲۰۰ دستگاه جوجه کشی همسو با تاریخچه دستگاه جوجه کشی مصر باستان

در واقع، کلمه عربی برای کارگران جوجه کشی، برماوی، یعنی “مردی از روستای برمه” است. سایم می گوید، کارشناسان سازمان غذا و کشاورزی به این نتیجه رسیدند، که “این سیستم در واقع از یک نسل به نسل دیگر و بدون آموزش رسمی منتقل شده است.” این بدان معناست که دانش زبانی جوجه کشی ۲۰۰۰ سال از تحول زبانی، از مصر باستان گرفته تا قبطی و نهایتا عربی، باز مانده است.

به گفته علی عبدالحکیم، كه برای سازمان غذا­ و کشاورزی کار می کرده و اکنون رئیس سازمان دامپزشکی در مصر است، بطور تخمینی ۲۰۰ دستگاه هنوز براساس تکنیک های باستانی همسو با تاریخچه دستگاه جوجه کشی مصر باستان مدیریت می شود. اما بیشتر کارگران به تدریج به روش­های امروزی روی آورده اند. بسیاری از آنها قبلاً ویژگی های مدرن مانند چرخ دستی های فلزی، چرخش خودکار تخم مرغ و دماسنج را با قبلی ها ترکیب کرده اند.

با افزایش تقاضا برای مرغ، این روند ادامه خواهد یافت. اما همانطور كه ​​كلوئر گفته است، حتی پیشرفته ترین دستگاه جوجه کشی هنوز هم با همان قاعده مبتکرانه­ای که اولین بار ۲۰۰۰ سال پیش بر اساس تاریخچه دستگاه جوجه کشی مصر باستان ابداع شد، اجرا می شود: بازسازی وزارتخانه های مرغ تخم گذار. شاید رئومور درست گفته: که این دستگاه­ها از اهرام هم جذاب تر هستند.

منبع : atlasobscura

نوشته تاریخچه دستگاه جوجه کشی در ۲۰۰۰ سال پیش اولین بار در فروشگاه رسمی گروه صنعتی اسکندری پدیدار شد.